LY HÔN KHI VỢ/CHỒNG ĐI XUẤT KHẨU LAO ĐỘNG

Ly hôn khi có vợ/chồng đi xuất khẩu lao động là một tình trạng khá phổ biến hiện nay. Nguyên nhân dẫn đến ly hôn có thể do không thể liên lạc được vợ/chồng trong thời gian dài; không có thông tin; vợ/chồng không gửi tiền chu cấp cho con cái;… dẫn đến những mâu thuẫn lớn trong hôn nhân, mục đích của hôn nhân không đạt được. Thủ tục ly hôn trong trường hợp này sẽ tiến hành ra sao, thủ tục như thế nào?

Sau đây Equity Law Firm xin được tư vấn về “Ly hôn khi vợ/chồng đi xuất khẩu lao động” như sau:

1. CƠ SỞ PHÁP LÝ

– Bộ luật Dân sự năm 2015;

– Luật Hôn nhân và gia đình năm 2014;

– Nghị định số 126/2014/NĐ-CP ngày 31 tháng 12 năm 2014 quy định chi tiết một số điều và biện pháp thi hành Luật Hôn nhân và gia đình.

2. NỘI DUNG TƯ VẤN

2.1. Quyền ly hôn khi vợ/chồng đi xuất khẩu lao động

Về quyền yêu cầu giải quyết ly hôn, Luật Hôn nhân và gia đình quy định như sau:

“1. Vợ, chồng hoặc cả hai người có quyền yêu cầu Tòa án giải quyết ly hôn.

….

3. Chồng không có quyền yêu cầu ly hôn trong trường hợp vợ đang có thai, sinh con hoặc đang nuôi con dưới 12 tháng tuổi.”

Căn cứ điều khoản trên, ngoài trường hợp vợ đang có thai, sinh con hoặc đang nuôi con dưới 12 tháng tuổi thì vợ/chồng có quyền yêu cầu Tòa án giải quyết ly hôn. Khi vợ/chồng đi xuất khẩu lao động, người còn lại ở Việt Nam vẫn được quyền ly hôn đơn phương.

2.2. Nguyên tắc khi đơn phương ly hôn

– Ngoài trường hợp thuận tình ly hôn, pháp luật cho phép vợ hoặc chồng có quyền đơn phương xin ly hôn.

Theo khoản 1 Điều 56 Luật Hôn nhân và gia đình năm 2014 quy định:

“1. Khi vợ hoặc chồng yêu cầu ly hôn mà hòa giải tại Tòa án không thành thì Tòa án giải quyết cho ly hôn nếu có căn cứ về việc vợ, chồng có hành vi bạo lực gia đình hoặc vi phạm nghiêm trọng quyền, nghĩa vụ của vợ, chồng làm cho hôn nhân lâm vào tình trạng trầm trọng, đời sống chung không thể kéo dài, mục đích của hôn nhân không đạt được.”

– Về nguyên tắc, Tòa án chỉ giải quyết ly hôn đơn phương khi hôn nhân của vợ chồng “lâm vào tình trạng trầm trọng, đời sống chung không thể kéo dài, mục đích của hôn nhân không đạt được”. Theo đó, khi Tòa án thụ lý đơn ly hôn đơn phương của vợ hoặc chồng, người đó phải chứng minh được người vợ/chồng đã có hành vi bạo lực gia đình hoặc vi phạm nghiêm trọng nghĩa vụ của vợ, chồng.

– Do đó, khi một người muốn ly hôn vợ/chồng đi xuất khẩu lao động, người đó phải chứng minh cho Tòa án thấy rằng người vợ/chồng đó đã không hoàn thành được các nghĩa vụ cơ bản của vợ/chồng. Ví dụ như vợ/chồng không chung thủy có mối quan hệ ngoài luồng; không thể liên lạc trong một thời gian dài; không gửi tiền chu cấp cho con cái;… dẫn đến hôn nhân rơi vào tình trạng không thể cứu vãn được, mục đích của hôn nhân không đạt được.

2.3. Thủ tục

a) Thẩm quyền

– Do vợ/chồng đang sinh sống ở nước ngoài, căn cứ vào khoản 1 Điều 35, khoản 3 Điều 37 Bộ luật tố tụng dân sự 2015 thì việc giải quyết ly hôn mà có đương sự ở nước ngoài thuộc thẩm quyền giải quyết của TAND cấp tỉnh.

– Theo khoản 1 Điều 39 Bộ luật Tố tụng dân sự 2015, Tòa án nơi giải quyết là Tòa án nơi bị đơn cư trú, làm việc hoặc Tòa án nơi nguyên đơn cư trú, làm việc khi các đương sự thỏa thuận với nhau bằng văn bản.

Vậy thẩm quyền giải quyết ly hôn khi vợ/chồng đi xuất khẩu lao động thuộc về TAND cấp tỉnh nơi vợ/chồng cư trú tại Việt Nam.

b) Hồ sơ

Hồ sơ ly hôn gồm có:

– Đơn ly hôn

– Bản chính Giấy đăng ký kết hôn

– Bản sao có chứng thực Sổ hộ khẩu, CMND của người khởi kiện

– Bản sao có chứng thực Giấy khai sinh của con

– Bản sao có chứng thực Giấy chứng nhận quyền sở hữu, sử dụng tài sản (nếu có)

– Giấy tờ chứng minh người vợ đang ở nước ngoài (nếu có). Nếu các giấy tờ này do cơ quan có thẩm quyền của nước ngoài cấp thì cần phải hợp pháp hóa lãnh sự và dịch công chứng sang tiếng Việt.

c) Trình tự, thủ tục

– Bước 1: Người khởi kiện nộp hồ sơ tại TAND cấp tỉnh nơi vợ/chồng cư trú. Hồ sơ có thể được nộp trực tiếp hoặc gửi qua đường bưu điện.

– Bước 2: Sau khi nhận được hồ sơ và kiểm tra tính hợp lệ, Tòa án gửi thông báo tạm ứng án phí. Người nộp hồ sơ nộp án phí tại Chi cục thi hành án dân sự có thẩm quyền; nộp biên lai tạm ứng án phí cho Tòa án.

– Bước 3: Tòa án tiến hành thụ lý đơn. Tòa án tiến hành ủy thác tư pháp cho cơ quan đại diện nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam ở nước ngoài; cho Tòa án, cơ quan có thẩm quyền của nước ngoài để tống đạt hồ sơ, thông báo cho người vợ/chồng để lấy lời khai, ý kiến của người này.

Sau đó, Tòa án tiến hành xét xử vụ án ly hôn theo thủ tục sơ thẩm.

Lưu ý:

Trường hợp không biết rõ địa chỉ của vợ/chồng đang lao động tại nước ngoài, Tòa án sẽ yêu cầu nhân thân của bị đơn gửi lời khai của nguyên đơn cho họ và báo cho họ gửi về Tòa án lời khai hoặc những tài liệu cần thiết cho việc xét xử vụ án.

Trường hợp nhân thân cũng không biết địa chỉ của bị đơn ở đâu, Tòa án ra quyết định tạm đình chỉ việc giải quyết vụ án; hướng dẫn người khởi kiện yêu cầu Tòa án cấp huyện tuyên bố vợ/chồng đi xuất khẩu lao động đã chết hoặc mất tích theo quy định của pháp luật.

Trường hợp nhân thân của bị đơn có liên lạc, biết thông tin của bị đơn nhưng từ chối cung cấp, không thực hiện yêu cầu của Tòa án; đây được coi là trường hợp bị đơn giấu địa chỉ, từ chối cung cấp tài liệu. Nếu Tòa án yêu cầu đến lần thứ hai nhân thân của bị đơn vẫn không cung cấp địa chỉ hay thực hiện việc thông báo cho bị đơn, Tòa án đưa vụ án ra xét xử vắng mặt bị đơn theo thủ tục chung.

Vì vậy, dù có biết địa chỉ của vợ/chồng lao động tại nước ngoài hay không, khi Tòa án triệu tập lần thứ hai mà bị đơn hoặc người thân của họ vẫn vắng mặt mà không có lí do chính đáng; Tòa án tiến hành xét xử vắng mặt vụ án ly hôn đơn phương theo quy định của pháp luật.