QUY TRÌNH XỬ LÝ TRANH CHẤP ĐẤT ĐAI

Xử lý tranh chấp đất đai hiện nay là một vấn đề được rất nhiều người quan tâm và đang có sự gia tăng đáng kể. Để có thể xử lý tranh chấp đất đai đúng theo quy định, hãy để Công ty TNHH Equity Law thông tin đến bạn về quy trình xử lý tranh chấp đất đai trong bài viết dưới đây.

1. TRANH CHẤP ĐẤT ĐAI LÀ GÌ?

Theo khoảng 24 Điều 3 trong Luật Đất Đai:

“Tranh chấp đất đai là tranh chấp về quyền, nghĩa vụ của người sử dụng đất giữa hai hoặc nhiều bên trong quan hệ đất đai”

Dựa vào nội dung trên, chỉ những xảy tranh chấp xảy ra giữa người có quyền sử dụng đất, xác định ai là người có quyền sử dụng đất thì mới được coi là tranh chấp đất đai. Việc xác định tranh chấp nào là tranh chấp đất đai rất quan trọng bởi các thủ tục giải quyết tranh chấp đất đai hay những vấn đề liên quan đến đất đai là khác nhau.

Một số tranh chấp không được coi là tranh chấp đất đai

-Tranh chấp về giao dịch (mua, bán, quyền sở hữu) sử dụng đất, nhà ở.

-Tranh chấp về di sản thừa kế là quyền sử dụng đất

-Tranh chấp tài sản chung là quyền sử dụng đất giữa vợ chồng sau ly hôn.

2. MỘT SỐ HÌNH THỨC TRANH CHẤP ĐẤT ĐAI HIỆN NAY

Trên thực tế, tranh chấp về đất đai không còn là hiện tượng quá xa lạ mà nó còn phong phú về các hình thức khác cũng như nội dung tranh chấp. Tuy nhiên, có thể chia thành 3 dạng tranh chấp đất đai cơ bản sau đây:

Có 3 loại hình thức tranh chấp

-Tranh chấp về quyền sử dụng đất. Là những tranh chấp giữa các bên với nhau về việc ai có quyền sử dụng hợp pháp mảnh đất đó. Trong dạng tranh chấp này thường tồn tại tranh chấp về ranh giới đất, quyền sử dụng đất, tài sản gắn liền sau ly hôn, thừa kế,…

-Tranh chấp về quyền, về nghĩa vụ phát sinh trong quá trình sử dụng đất. Dạng tranh chấp này thường xảy ra khi các chủ thể có những giao dịch về quyền sử dụng đất như trong hợp đồng chuyển nhượng, cho thuê quyền sử dụng đất hay những tranh chấp bồi thường giải phóng mặt bằng

-Tranh chấp về mục đích sử dụng. Đây là dạng tranh chấp ít gặp hơn 2 dạng trên, hình thức này thường liên quan đến xác định mục đích sử dụng đất ở đây là gì.

Thông thường những tranh chấp này cũng dễ có cơ sở giải quyết vì trong quá trình phân bổ đất đai cho các chủ thể sử dụng, nhà nước đã xác định được mục đích sử dụng đất thông qua quy hoạch sử dụng đất.

3. QUY TRÌNH XỬ LÝ TRANH CHẤP ĐẤT ĐAI

3.1. Hoà giải

Theo quy định của pháp luật, khi các bên có tranh chấp về đất đai thì Nhà nước ưu tiên các bên tranh chấp tự hoà giải với nhau. Nếu không tự hoà giải được thì các bên sẽ giải quyết tranh chấp đất đai thông qua hoà giải ở cơ quan uỷ quyền. Hoà giải được xem là một thủ tục bắt buộc của mọi tranh chấp.

Việc hoà giải tại UBND được quy định tại điều 88 của Nghị định số 43/2014/NĐ – CP của Chính phủ quy định về thủ tục hoà giải tranh chấp đất đai tại UBND xã.

Tham khảo bài viết: https://thuvienphapluat.vn/van-ban/Bat-dong-san/Nghi-dinh-43-2014-ND-CP-huong-dan-thi-hanh-Luat-Dat-dai-230680.aspx

3.2. Giải quyết tranh chấp theo quy định ban hành mới

Khi các bên đã được hoà giải tại UBND mà không thành với quyết định trên thì các bên sẽ tiếp tục giai đoạn tranh chấp. Các bên sẽ gửi đơn yêu cầu giải quyết quyền tranh chấp đến có cơ quan có thẩm quyền ([ theo điều 100 luật Đất Đai 2013 |https://thuvienphapluat.vn/van-ban/Bat-dong-san/Luat-dat-dai-2013-215836.aspx]).

4. HƯỚNG DẪN THỦ TỤC TRONG QUÁ TRÌNH XỬ LÝ TRANH CHẤP ĐẤT ĐAI

Thủ tục giải quyết khi không có sổ đỏ

Cách 1: Yêu cầu UBND cấp có thẩm quyền giải quyết

Quy trình xử lý tranh chấp đất đai tại UBND cấp huyện/ tỉnh:

Hộ gia đình, cá nhân cần chuẩn bị 01 bộ hồ sơ với các giấy tờ như:

-Đơn yêu cầu giải quyết tranh chấp

-Biên bản hoà giải tại UBND cấp xã

-Trích lục bản đồ, hồ sơ địa chính qua các thời kỳ liên quan đến diện tích đất đai tranh chấp

-Báo cáo đề xuất và dự thảo quyết định xử lý tranh chấp hoặc dự thảo quyết định công nhận hoà giải.

Bước 1: Nộp hồ sơ

Hộ gia đình, cá nhân nộp hồ sơ tại UBND

Bước 2: Tiếp nhận hồ sơ

Nếu hồ sơ của bạn chưa đủ thông tin, chưa hợp lệ thì cơ quan tiếp nhận, xử lý hồ sơ phải thông báo và hướng dẫn người nộp hồ sơ bổ sung, hoàn chỉnh hồ sơ theo quy định trong vòng 03 ngày. Nếu quá 03 ngày mà bạn chưa hoàn thiện hồ sơ của mình thì hồ sơ sẽ bị trả về.

Bước 3: Xử lý yêu cầu

– Chủ tịch UBND cấp huyện/tỉnh giao trách nhiệm cơ quan tham mưu để giải quyết

– Cơ quan tham mưu có nghĩa vụ:

– Thẩm tra, xác minh lại vụ việc, tổ chức hòa giải giữa các bên tranh chấp, tổ chức cuộc họp giữa các ban, ngành có liên quan để tư vấn xử lý (nếu cần thiết)

– Hoàn chỉnh hồ sơ trình lên Chủ tịch UBND ban hành quyết định xử lý tranh chấp.

Bước 4: Chủ tịch UBND cấp huyện/tỉnh ban hành kết quả giải quyết

Chủ tịch UBND cấp huyện/tỉnh ban hành quyết định xử lý tranh chấp hoặc quyết định công nhận hòa giải thành, gửi cho các bên tranh chấp.

Điều 61 Nghị định 01/2017/NĐ-CP quy định thời hạn xử lý tranh chấp về đất đai của UBND huyện/tỉnh như sau

– Đối với UBND huyện: Tối đa 45 ngày

– Đối với UBND tỉnh: Tối đa 60 ngày

Đối với các khu vực, các xã miền núi, hải đảo, vùng sâu vùng xa, những vùng có điều kiện kinh tế – xã hội khó khăn thì thời gian thực hiện tăng thêm 10 ngày.

Cách 2: Khởi kiện tại Toà án

Khởi kiện tại toà án

Thông thường các bạn sẽ làm đơn khởi kiện đến TAND huyện, xã nơi có đất đang tranh chấp. Những vụ án phức tạp hoặc đất tranh chấp nằm tại nhiều huyện thì TAND sẽ hướng dẫn các bạn làm đơn gửi đến TAND tỉnh

Bước 1: Chuẩn bị hồ sơ khởi kiện gồm:

– Đơn khởi kiện theo mẫu.

– Chứng cứ chứng minh yêu cầu của bản thân

– Biên bản hòa giải phải có chứng nhận của UBND xã và có chữ ký của các bên tranh chấp.

– Giấy tờ của người khởi kiện: Sổ hộ khẩu; chứng minh thư nhân dân hoặc thẻ căn cước công dân.

– Một số giấy tờ chứng minh khác: Theo quy định của Bộ luật Tố tụng dân sự, ai khởi kiện vấn đề gì thì phải có tài liệu, chứng cứ để chứng minh cho chính yêu cầu khởi kiện đó.

Bước 2: Nộp đơn khởi kiện

– Nộp đơn trực tiếp tại tòa án

– Gửi đơn thông qua dịch vụ bưu chính

– Gửi đơn trực tuyến tại Cổng thông tin điện tử của tòa án (nếu có)

Trong thời hạn 08 ngày làm việc từ ngày nhận được đơn khởi kiện (không bao gồm ngày lễ , thứ 7 và Chủ Nhật), Tòa án Nhân dân sẽ đưa ra 1 trong các quyết định:

– Yêu cầu sửa đổi, bổ sung đơn khởi kiện nếu thiếu xót;

– Tiến hành thủ tục thụ lý vụ việc theo thủ tục thông thường hoặc theo thủ tục rút gọn. Điều này được thục thi nếu vụ án có đủ các điều kiện để giải quyết theo thủ tục được rút gọn quy định tại khoản 1 Điều 317 của Bộ luật này;

– Chuyển đơn khởi kiện cho Tòa án có thẩm quyền xử lý. Đồng thời thông báo đến người khởi kiện nếu vụ án thuộc thẩm quyền giải quyết của Tòa án khác;

– Trả lại đơn khởi kiện cho người khởi kiện nếu vụ việc đó không thuộc thẩm quyền của Tòa án.

Bước 3: Tòa án thụ lý vụ án nếu tranh chấp đó thuộc thẩm quyền giải quyết của tòa án

Các bạn sẽ phải nộp tạm ứng án phí trong giai đoạn và nộp lại biên lai tạm ứng án phí cho tòa án trong 07 ngày từ ngày nhận được giấy báo của tòa

Bước 4: Giai đoạn chuẩn bị xét xử

Trong giai đoạn này tòa án sẽ tổ chức các buổi hòa giải, phiên họp tiếp cận, công khai chứng cứ

Bước 5: Xét xử

Sau khi có quyết định đưa vụ án ra xét xử thì trong vòng 1 tháng (có thể kéo dài tới 2 tháng nếu có lý do chính đáng) thì tòa án sẽ mở phiên tòa để xét xử vụ án.

Bước 6: Nghị án và tuyên án

Tại đây, các đương sự sẽ được nghe bản án giải quyết vụ án tranh chấp đất đai

Thủ tục xử lý khi có sổ đỏ

Khi một trong hai bên có giấy chứng nhận hoặc giấy tờ quy định tại Điều 100 Luật Đất đai 2013 thì sẽ do Toà án nhân dân nơi huyện, tỉnh xảy ra tranh chấp giải quyết theo thủ tục tố tụng

Trình tự, thủ tục xử lý tranh chấp đất đai trong trường hợp này cũng giống như các bước giải quyết khi không có sổ đỏ tại TAND ở mục trên.

Tuy nhiên trong phần chuẩn bị hồ sơ, bạn cần cung cấp thêm giấy chứng nhận cũng như thông tin.

Bạn đọc cũng có thể đọc thêm bài viết tranh chấp về đất đai tại: https://equitylaw.vn/linh-vuc-phap-luat/dat-dai/

Thông tin liên hệ: