THỦ TỤC THU HỒI ĐẤT ĐAI

Thu hồi đất luôn là một điểm nóng, thu hút nhiều sự quan tâm của xã hội. Nhà nước luôn ban hành những quy định thủ tục thu hồi đất chặt chẽ để đảm bảo việc thu hồi đất đai diễn ra công bằng và hợp lý.

Sau đây Equity Law Firm xin được tư vấn về vấn đề này như sau: 


THỦ TỤC THU HỒI ĐẤT
     EQUITY LAW FIRM – TƯ VẤN THỦ TỤC TỐ TỤNG – TƯ VẤN PHÁP LUẬT – ĐẠI DIỆN THEO ỦY QUYỀN

1. CƠ SỞ PHÁP LÝ

–  Luật Đất đai 2013.

–  Luật Xử lý vi phạm hành chính 2012.

–  Nghị định 43/2014/NĐ-CP ngày 15/5/2014 của Chính phủ quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Đất đai.

–  Nghị định 01/2017/NĐ-CP ngày 06/01/2017 của Chính phủ sửa đổi, bổ sung một số nghị định quy định chi tiết thi hành Luật Đất đai.

–  Thông tư 30/2014/TT-BTNMT ngày 02/06/2016 của Bộ Tài nguyên môi trường quy định hồ sơ cho thuê đất, giao đất, chuyển mục đích sử dụng đất, thu hồi đất.

2. NỘI DUNG TƯ VẤN

2.1 Các trường hợp thu hồi đất

Nhà nước thu hồi đất đai trong các trường hợp sau:

– Thu hồi đất đai vì mục đích an ninh – quốc phòng;

–  Thu hồi đất để phát triển kinh tế – xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng;

–  Thu hồi đất đai do vi phạm pháp luật về đất đai; và

–  Thu hồi đất do chấm dứt việc sử dụng đất theo pháp luật, tự nguyện trả lại đất; có nguy cơ đe dọa tính mạng con người.

2.2 Cơ quan có thẩm quyền thu hồi đất

UBND cấp huyện có thẩm quyền quyết định thu hồi đất đối với:

–  Đất của hộ gia đình, cá nhân, cộng đồng dân cư;

–  Đất ở của người Việt Nam định cư ở nước ngoài được sở hữu nhà ở tại Việt Nam.

UBND cấp tỉnh có thẩm quyền quyết định thu hồi đất đối với:

–  Đất của tổ chức, cơ sở tôn giáo, người Việt Nam định cư ở nước ngoài, tổ chức nước ngoài có chức năng ngoại giao, doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài; trừ trường hợp đất ở của người Việt Nam định cư ở nước ngoài được sở hữu nhà ở tại Việt Nam;

–  Đất nông nghiệp thuộc quỹ đất công ích của xã, phường, thị trấn.

Trong trường hợp dự án có đất được thu hồi thuộc thẩm quyền của hai cấp, thẩm quyền quyết định thuộc về UBND cấp tỉnh, hoặc UBND cấp tỉnh ủy quyền cho UBND cấp huyện.

2.3 Trình tự thủ tục thu hồi đất

2.3.1 Trình tự, thủ tục thu hồi đất vì mục đích quốc phòng – an ninh; để phát triển kinh tế – xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng

Bước 1: Xây dựng và thực hiện kế hoạch thu hồi đất, điều tra, khảo sát, đo đạc, kiểm đếm

Các cơ quan, tổ chức, cá nhân tham gia vào giai đoạn này gồm:

– UBND cấp có thẩm quyền thu hồi đất;

– UBND cấp xã nơi có đất thu hồi;

– UBMTTQ Việt Nam cấp xã nơi có đất thu hồi;

– Tổ chức làm nhiệm vụ bồi thường, giải phóng mặt bằng;

– Người sử dụng đất có đất bị thu hồi.

Các công việc chính trong giai đoạn này gồm:

– Thông báo thu hồi đất đến từng người có đất thu hồi;

– Điều tra, khảo sát, đo đạc, thống kê, kiểm đếm tài sản trên thửa đất thu hồi.

Người có đất thu hồi có trách nhiệm phối hợp với tổ chức làm nhiệm vụ bồi thường, giải phóng mặt bằng.

UBND cấp huyện có thể ban hành quyết định kiểm đếm bắt buộc nếu người có đất thu hồi không phối hợp thực hiện, nếu người có đất thu hồi không chấp hành quyết định này, UBND cấp huyện có thể ra quyết định cưỡng chế thực hiện kiểm đếm bắt buộc.

Bước 2: Lập, thẩm định phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư

Tổ chức làm nhiệm vụ bồi thường, giải phóng mặt bằng lập phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư; sau đó tổ chức lấy ý kiến của người dân trong khu vực thu hồi đất; tổ chức niêm yết công khai phương án tại nơi sinh hoạt chung và trụ sở UBND cấp xã. Việc tổ chức lấy ý kiến cần có đại diện của UBND, UBMTTQ cấp xã và dân cư có đất thu hồi.

Tổ chức làm nhiệm vụ bồi thường, giải phóng mặt bằng có trách nhiệm tổng hợp ý kiến đóng góp; phối hợp tổ chức đối thoại đối với trường hợp còn có ý kiến không đồng ý; hoàn chỉnh phương án trình cơ quan có thẩm quyền.

Cơ quan có thẩm quyền thẩm định phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư; sau đó trình UBND cấp có thẩm quyền quyết định thu hồi đất.

Bước 3: Quyết định thu hồi đất, phê duyệt và tổ chức thực hiện phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư

UBND cấp có thẩm quyền quyết định thu hồi đất; quyết định phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư trong cùng một ngày.

Tổ chức làm nhiệm vụ bồi thường, giải phóng mặt bằng thông báo quyết định tới từng người có đất thu hồi bằng các hình thức khác nhau. Thông báo ghi rõ mức bồi thường, hỗ trợ; thời gian, địa điểm chi trả bồi thường, hỗ trợ; thời gian bố trí nhà, đất tái định cư; và thời gian bàn giao đất.

Tổ chức thực hiện việc bồi thường, hỗ trợ, bố trí tái định cư theo phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư đã được phê duyệt.

UBND, UBMTTQ cấp xã nơi có đất thu hồi và tổ chức làm nhiệm vụ bồi thường, giải phóng mặt bằng tổ chức vận động, thuyết phục để người có đất thu hồi thực hiện. Trường hợp người có đất thu hồi không chấp hành việc bàn giao đất sau khi được vận động, thuyết phục thì Chủ tịch UBND cấp huyện ban hành quyết định cưỡng chế thu hồi đất và tổ chức thực hiện việc cưỡng chế.

Bước 4: Quản lý đất đã được giải phóng mặt bằng

2.3.2 Trình tự, thủ tục thu hồi đất do vi phạm pháp luật về đất đai

Các trường hợp bị thu hồi do vi phạm pháp luật về đất:

Các trường hợp thu hồi đất do vi phạm pháp luật về đất đai được quy định chi tiết tại khoản 1, Điều 64, Luật Đất đai 2013. Các trường hợp thường gặp là sử dụng sai mục đích sử dụng; cố ý hủy hoại đất; giao đất trái thẩm quyền, không đúng đối tượng; để đất bị lấn chiếm; không chấp hành nghĩa vụ thuế; chậm thực hiện tiến độ dự án; để đất bỏ không, v.v…

Các bước tiến hành thu hồi đất đai do vi phạm pháp luật về đất:

Bước 1: Người có thẩm quyền lập biên bản vi phạm hành chính sau khi hết thời hiệu xử phạt vi phạm hành chính; nếu không thuộc trường hợp xử phạt vi phạm hành chính, lập biên bản xác định hành vi vi phạm. Biên bản xác định hành vi vi phạm cần được UBND cấp xã làm chứng.

Bước 2: Cơ quan tài nguyên và môi trường có trách nhiệm thẩm tra, xác minh thực địa khi cần thiết, trình UBND cùng cấp quyết định thu hồi đất.

Bước 3: UBND cấp có thẩm quyền thông báo quyết định thu hồi và tổ chức cưỡng chế nếu người có đất bị thu hồi không chấp hành.

Bước 4: Cơ quan tài nguyên và môi trường chỉ đạo cập nhật, chỉnh lý cơ sở dữ liệu đất đai, hồ sơ địa chính; thu hồi Giấy chứng nhận; hoặc thông báo Giấy chứng nhận không còn giá trị pháp lý.

2.3.3 Trình tự, thủ tục thu hồi đất do chấm dứt việc sử dụng đất theo pháp luật, tự nguyện trả lại đất, có nguy cơ đe dọa tính mạng con người

Trường hợp 1: Cá nhân sử dụng đất chết mà không có người thừa kế. UBND cấp xã nơi người chết thường trú gửi giấy chứng tử hoặc quyết định tuyên bố đã chết của tòa án và xác nhận không có người thừa kế đến cơ quan TNMT cấp huyện.

Trường hợp 2: Tổ chức, cá nhận sử dụng đất giải thể, phá sản, chuyển đi nơi khác, không còn hoặc giảm nhu cầu sử dụng đất; tự nguyện trả lại đất. Tổ chức, cá nhân gửi thông báo, văn bản trả lại đất, quyết định giải thể, phá sản đến cơ quan TNMT.

Trường hợp 3: Hết hạn giao đất, cho thuê đất mà không được gia hạn. Hàng năm, cơ quan TNMT rà soát và có thông báo về những trường hợp không được gia hạn sử dụng đất đối với trường hợp sử dụng đất có thời hạn.

Trong tất cả các trường hợp trên, sau khi thu hồi hoặc cưỡng chế, cơ quan TNMT bàn giao đất cho cơ quan phát triển quỹ đất hoặc UBND cấp xã.

Trường hợp 4: Đất bị ô nhiễm, sụt lún, sạt lở đe dọa tính mạng con người. UBND giao cho cơ quan có thẩm quyền kiểm tra, xác định mức độ nguy hiểm. Cơ quan TNMT thẩm tra, xác minh thực địa, gửi báo cáo cho UBND. UBND bố trí nơi tái định cư, tiến hành cưỡng chế di dời nếu cần.

Sau khi thu hồi, cưỡng chế, bàn giao đất, cơ quan TNMT cập nhật, chỉnh lý cơ sở dữ liệu đất đai; thu hồi hoặc ra quyết định hủy giấy chứng nhận quyền sử dụng đất.

Trên đây là tư vấn của EQUITY LAW FIRM về “THỦ TỤC THU HỒI ĐẤT“.

Quý khách có nhu cầu Tư vấn pháp luật –  Thực hiện thủ tục hành chính – Thủ tục tố tụng – Thủ tục doanh nghiệp, xin quý khách vui lòng liên hệ:                                                                                               

LIÊN HỆ LUẬT SƯ TƯ VẤN TRỰC TIẾP: 078 569 0000 –  0969 099 300

Phụ trách nội dung: ThS. LS. Phan Công Tiến – Luật sư điều hành Equity Law Firm

Địa chỉ: Tầng 5, Tòa nhà Bình Vượng Tower, số 200 đường Quang Trung, phường Quang Trung, quận Hà Đông, thành phố Hà Nội.

Email: tienpc@equitylaw.vn – luatsucongtien@gmail.com

Fanpage: https://www.facebook.com/equitylaw.vn

Zalo liên hệ Luật sưzalo.me/3357157996900972250

Quét mã QR Zalo Luật sư:


Bạn có thể tham khảo các bài viết liên quan của Equity Law Firm:

THỦ TỤC THẾ CHẤP QUYỀN SỬ DỤNG ĐẤT

THỦ TỤC CHUYỂN NHƯỢNG DỰ ÁN BẤT ĐỘNG SẢN THUỘC THẨM QUYỀN CỦA UBND TỈNH

THỦ TỤC CHUYỂN NHƯỢNG QUYỀN SỬ DỤNG ĐẤT