HIỆU LỰC CỦA HỢP ĐỒNG DÂN SỰ
HIỆU LỰC CỦA HỢP ĐỒNG DÂN SỰ
Hợp đồng dân sự là hành vi pháp lý phổ biến trong đời sống hàng ngày. Có thể gặp hợp đồng dân sự trong các hoạt động như mua bán hàng hóa, mua bán nhà đất; cho vay hay đi vay; đi thuê nhà hay xây dựng nhà cửa; hoặc đi thuê luật sư và sử dụng dịch vụ pháp lý. Tuy vậy không phải hợp đồng dân sự nào cũng có hiệu lực ngay sau khi các bên đồng ý. Hiệu lực của hợp đồng dân sự được xác định theo những điều kiện nhất định.
Sau đây Equity Law Firm xin được tư vấn về vấn đề này như sau:
1. CƠ SỞ PHÁP LÝ
– Bộ luật Dân sự 2015
– Bộ luật Tố tụng dân sự 2015
2. NỘI DUNG TƯ VẤN
2.1 Các điều kiện để hợp đồng dân sự có hiệu lực
Theo Điều 117 và Điều 407, Bộ luật Dân sự 2015, hợp đồng dân sự có hiệu lực khi thỏa mãn các điều kiện:
Chủ thể có năng lực pháp luật, năng lực hành vi phù hợp với hợp đồng dân sự được xác lập
Năng lực pháp luật là quyền năng mà chủ thể phải có khi tham gia xác lập hợp đồng. Ví dụ, người nước ngoài chỉ có thể thực hiện giao dịch một số bất động sản.
Nếu năng lực pháp luật là khả năng về mặt quyền năng thì năng lực hành vi là khả năng về mặt hành vi của chủ thể. Pháp luật quy định chủ thể phải thỏa mãn những năng lực hành vi nhất định mới được tham gia những giao kết tương ứng. Ví dụ, trẻ em từ 6-15 tuổi được tham gia các giao dịch phục vụ nhu cầu sinh hoạt hàng ngày phù hợp với lứa tuổi. Trẻ em từ 15-18 tuổi không được tham gia vào các giao dịch bán bất động sản hoặc động sản có đăng ký. Trong các trường hợp này, giao kết cần được sự đồng ý của người giám hộ hoặc đại diện hợp pháp.
Chủ thể tham gia hợp đồng dân sự hoàn toàn tự nguyện
Hợp đồng dân sự sẽ bị vô hiệu nếu chủ thể tham gia bị lừa dối, đe dọa, cưỡng ép. Ngoài những lừa dối về năng lực pháp luật, năng lực hành vi, còn có lừa dối về đối tượng, ví dụ hàng hóa, chất lượng hàng hóa, mục đích sử dụng. Bên có hành vi lừa dối, cưỡng ép, đe dọa phải chịu trách nhiệm bồi thường thiệt hại. Ngoài ra, các hành vi này còn có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự.
Mục đích và nội dung của hợp đồng dân sự không vi phạm điều cấm của luật, không trái đạo đức xã hội
Mục đích, nội dung, đối tượng của hợp đồng dân sự không được trái pháp luật. Ví dụ, không được buôn bán hàng cấm, vũ khí quân dụng, chất ma túy. Pháp luật cũng cấm thuê và nhận thuê hành hung, gây thương tích hay xúc phạm người thứ ba. Đạo đức xã hội là những chuẩn mực chung được mọi người thừa nhận. Đạo đức xã hội có thể được cụ thể hóa trong quy định pháp luật. Tuy nhiên, trong nhiều trường hợp, đạo đức xã hội là những quy tắc bất thành văn. Trốn tránh trách nhiệm đối với bên thứ ba cũng được coi là một vi phạm đạo đức xã hội. Hợp đồng nhằm trốn trách trách nhiệm là hợp đồng vô hiệu. Tương tự, hợp đồng nhằm che giấu một hợp đồng dân sự khác cũng vô hiệu.
Hợp đồng phải thỏa mãn những yêu cầu về hình thức, trong trường hợp pháp luật bắt buộc
Hợp đồng phải thỏa mãn những yêu cầu về hình thức trong những trường hợp pháp luật yêu cầu. Những giao dịch đó thường liên quan đến những tài sản lớn, có thể gây nhiều tranh chấp; ví dụ giao dịch đất đai, mua bán cổ phần, cổ phiếu; hợp đồng cho thuê, cho vay mượn; hợp đồng ủy quyền, đại diện, v.v… Hình thức của hợp đồng được yêu cầu có thể là lập thành văn bản, có công chức, chứng thực. Pháp luật yêu cầu hình thức hợp đồng nhằm mục đích: quản lý xã hội với những quan hệ xã hội đặc thù; bảo vệ bên thứ ba; bảo vệ bên yếu thế hơn trong hợp đồng; bảo đảm bằng chứng trong quá trình tố tụng nếu có tranh chấp.
2.2 Hợp đồng dân sự không đầy đủ điều kiện có hiệu lực
Hợp đồng vô hiệu, vô hiệu tuyệt đối, vô hiệu tương đối
Hợp đồng dân sự không thỏa mãn các điều kiện trên là hợp đồng vô hiệu. Nếu vi phạm điều cấm và đạo đức xã hội, hợp đồng bị vô hiệu tuyệt đối. Nếu không thỏa mã các điều kiện còn lại, hợp đồng bị vô hiệu tương đối. Hậu quả pháp lý, thời hiệu yêu cầu tuyên bố vô hiệu của hợp đồng vô hiệu tuyệt đối và tương đối là khác nhau.
Hậu quả pháp lý của hợp đồng vô hiệu
Hợp đồng vô hiệu không làm phát sinh, chấm dứt, thay đổi quyền và nghĩa vụ của các bên kể từ lúc giao dịch được xác lập. Các bên khôi phục lại hiện trạng ban đầu, trả lại nhau những gì đã nhận. Trong trường hợp không trả được bằng hiện vật, các bên thanh toán giá trị tương ứng bằng tiền. Bên có lỗi phải chịu bồi thường.
Thời hiện yêu cầu tòa án tuyên bố hợp đồng vô hiệu là 02 năm, trong trường hợp vô hiệu tương đối. Thời điểm bắt đầu tính thời hiệu được xác định theo: thời điểm người đại diện cho người không đầy đủ năng lực hành vi dân sự biết hoặc phải biết việc người được đại diện đã thực hiện giao kết; thời điểm người bị lừa dối, nhầm lẫn biết việc giao dịch bị lừa dối hoặc nhầm lẫn; thời điểm người có hành vi đe dọa, cưỡng ép chấm dứt hành vi; hoặc thời điểm giao dịch được xác lập trong các trường hợp còn lại. Yêu cầu tòa án tuyên bố hợp đồng vô hiệu tuyệt đối không bị hạn chế thời hiệu.
Lưu ý:
– Hợp đồng chính vô hiệu kéo theo hợp đồng phụ vô hiệu. Hợp đồng phụ vô hiệu không làm hợp đồng chính vô hiệu. Trừ trường hợp các bên có thỏa thuận ngược lại trong hợp đồng.
– Hợp đồng vô hiệu không làm vô hiệu các thỏa thuận bảo đảm. Thỏa thuận bảo đảm được dùng để bảo đảm các nghĩa vụ là hệ quả pháp lý của việc vô hiệu hợp đồng.
– Phần hợp đồng bị vô hiệu một phần không làm vô hiệu các phần còn lại; trừ trường hợp phần bị vô hiệu có quan hệ mật thiết.
– Trong trường hợp giao dịch vô hiệu do thiếu hình thức, nếu ít nhất một bên thực hiện được 2/3 nghĩa vụ của mình và khi một hoặc các bên có yêu cầu, tòa án tuyên bố hợp đồng vẫn còn hiệu lực. Các bên không cần hoàn thiện phần thủ tục của hợp đồng này.
– Người thứ ba ngay tình được bảo vệ quyền lợi trong trường hợp hợp đồng vô hiệu.
Trên đây là tư vấn của EQUITY LAW FIRM về “HIỆU LỰC CỦA HỢP ĐỒNG DÂN SỰ.“
Quý khách có nhu cầu Tư vấn pháp luật – Thực hiện thủ tục hành chính – Thủ tục tố tụng – Thủ tục doanh nghiệp, xin quý khách vui lòng liên hệ:
LIÊN HỆ LUẬT SƯ TƯ VẤN TRỰC TIẾP: 078 569 0000 – 0969 099 300
Phụ trách nội dung: ThS. LS. Phan Công Tiến – Luật sư điều hành Equity Law Firm
Địa chỉ: Tầng 5, Tòa nhà Bình Vượng Tower, số 200 đường Quang Trung, phường Quang Trung, quận Hà Đông, thành phố Hà Nội.
Email: tienpc@equitylaw.vn – luatsucongtien@gmail.com
Fanpage: https://www.facebook.com/equitylaw.vn
Zalo liên hệ Luật sư: zalo.me/3357157996900972250
Quét mã QR Zalo Luật sư:
Bạn có thể tham khảo các bài viết liên quan của Equity Law Firm:
– THỦ TỤC LẬP DI CHÚC – ĐIỀU KIỆN ĐỂ DI CHÚC HỢP PHÁP
